Hong Kong november 2019; The day after - Free Hong Kong!

‘Hong Kongers have their say! A Tsunami of disaffection.’  De voorpagina van de South China Morning Post kon zo in een lijstje. De rijen bij de stembureaus hadden een politieke aardverschuiving veroorzaakt: zeventien van de achttien districten waren na de verkiezingen opeens in handen van de pro-democratische partijen. Ze hadden 392 van de 452 zetels gewonnen.
De boodschap van de HongKongers - jong èn oud - was glashelder: wij willen democratische hervormingen en we staan achter de betogingen. Carrie Lam moet door de grond zijn gegaan na deze nederlaag, de zoveelste. Als het machtige Beijing Liaison Office Hong Kong dit had zien aankomen dan waren de verkiezingen zeker afgeblazen. 
Het feestje was een dag later. Een aantal kersverse politici toog in de namiddag naar de Polytech University waarin zich, een week na de veldslag met de autoriteiten, nog steeds demonstranten zouden ophouden. Ze weigerden zich over te geven; de politie bewaakte alle uitgangen dag en nacht als een stel katten dat op muizen joeg; vroeg of laat moesten ze hun hol wel verlaten.

De politici wilden bemiddelen tussen de autoriteiten en de in het nauw gedreven betogers. Via social media verspreidde het nieuws zich als een razend vuur door de stad en binnen onafzienbare tijd waren er duizenden betogers, sympathisanten en gele pershesjes op de been.
De bemiddelingsactie had niet de gewenste uitkomst - de autoriteiten waren not amused - maar ontaardde wèl in de meest vreedzame demonstratie in weken. Op het plein voor het gigantische universiteitsgebouw zwaaiden betogers met vlaggen met het opschrift ‘Vrij Hong Kong’ en ze zongen uit volle borst 'Glory to Hong Kong', het nieuwe volkslied. Het moet in de wijde omtrek te horen zijn geweest, ook in de diepste krochten van PolyU.

De politie kreeg ervan langs: ‘Fuck you...klootzakken!’ Vanaf een loopbrug die naar de universiteit liep keken speciale eenheden in full riot gear neer op de menigte, ogenschijnlijk onaangedaan. ‘Laat ze vrij, laat ze vrij!’ scandeerde men en ‘Vijf eisen, niets minder!’ Handen gingen omhoog, de vingers gespreid.
Uren verstreken; een oude man deelde gratis mondkapjes uit, een ander flesjes water. Het werd steeds ‘gezelliger’ op straat; voor velen was het bittere ernst voor anderen leek de demonstratie vooral een verzetje en een dankbaar alternatief voor een saaie avond thuis. Mensen namen selfies met de speciale eenheden op de achtergrond die meteen werden gepost op Insta, Facebook of Telegram. Seen it, been there, done that!
De medische staf - herkenbaar aan rode kruizen op helmen en shirts - hield alles nauwlettend in de gaten. Als de speciale eenheden de beledigingen zat zouden zijn en vanaf de loopbrug naar beneden zouden stormen, was het oorlog.
‘Dan moet je meteen wegwezen,’ waarschuwde een man me. Hij was rechtstreeks uit kantoor gekomen. Hij droeg een strak pak, dandyachtige schoenen en een dure Tumi rugzak. ‘Noem me maar Eric’, zei hij toen ik me voorstelde en hem vroeg om een reactie op de verkiezingsuitslag. Eric zuchtte, keek bedenkelijk en brandde toen los. ‘Het bestuur kàn deze uitslag niet negeren en moet met voorstellen komen. Er is geen enkel excuus meer om niets te doen en doof te blijven voor de vijf eisen. Als er niets verandert dan wordt de strijd nog heviger en zullen er waarschijnlijk meer doden vallen. Ik ben hier uit solidariteit met de betogers maar wat kunnen de studenten nog meer doen dan ze al hebben gedaan om de vrijheden van Hong Kong te verdedigen?’

Eric had er een hard hoofd in zag ik aan zijn gezicht. Niet zonder reden. In de Chinese media werden de verkiezingen wel gemeld maar niet de uitslag. Er werd gerept van stemfraude en inmenging van buitenlandse mogendheden in Hong Kong. Je hoopt dan maar dat Chinezen met een beveiligde VPN verbinding - zij kunnen wel websites van onafhankelijke nieuwszenders als BBC en CNN ontvangen - de leugens van hun eigen media doorzien. Ze zullen zich realiseren dat Hong Kong niet een broeinest is van subversieve elementen die de stad ten gronde willen richten. Maar dat de meerderheid van de bevolking - gewone mensen - verandering wil.
Carrie Lam hamerde er tijdens een persconferentie vooral op dat het pro-establishment kamp nog steeds kon rekenen op een solide basis in de stad. De teleurstellende uitslag - niet haar fout uiteraard - vroeg om de oprichting van een ‘onafhankelijke onderzoekscommissie’ die de oorzaken van de onvrede in Hong Kong zou moeten onderzoeken. Alsof die niet al lang bekend zijn!
Twee dagen later had Kathryn een ontmoeting geregeld met twee betogers die zich al maanden in de frontlinie van de protesten begaven: Vincent en Chester. Ze droegen zwarte mondkapjes en waren muisstil toen ze via de zij ingang mijn hotel betraden. Pas in de beslotenheid van de hotelkamer deden ze hun gezichtsbescherming af. Voor me zaten opeens twee doodnormale mannen, 23 jaar oud.
Ze zijn afgestudeerd en werken maar ze wonen nog steeds bij hun ouders; eigen woonruimte vinden is ondenkbaar door de torenhoge huurprijzen. Ze zien al jaren hoe Beijing zijn greep op het bestuur en de dagelijkse gang van zaken in Hong Kong verstevigt, ten koste van de vrijheid. 
Vincent en Chester waren ook betrokken bij de pro-democratische umbrella-movement uit 2014, die als een nachtkaars uitging. Dat zal niet nog eens gebeuren. ‘We blijven nu actie voeren totdat er echt iets verandert,’ zei Chester.
De mannen maakten een rationele en nuchtere indruk op me. Zeker niet agressief of overgevoelig voor kritiek. Ze moesten het hoofd koel houden. Chester: ‘Als je in de frontlinie van een protest staat kan je het je niet permitteren om erg emotioneel of bang te zijn. Bovendien moet je ook de onervaren betogers begeleiden.’
 ‘Ik was de afgelopen weken behoorlijk depressief,’ vertelde Vincent. ‘De situatie leek zo uitzichtloos en er zijn steeds meer zelfmoorden onder studenten, zelfmoorden die erg verdacht zijn. Maar de verkiezingsuitslag was een oppepper. In mijn buurt is meer dan de helft van de mensen boven de vijftig. Toch hebben de pro-democraten vet gewonnen. Het bewijst maar weer dat niet alleen jongeren verandering willen.’ Wat vond hij van de ‘onafhankelijke onderzoekscommissie’ die Lam voorstelde? Vincent: ‘Dat is een wassen neus. De leden krijgen geen juridische bevoegdheden en kunnen niemand dwingen om mee te werken.’
Chester: ‘Het bestuur is corrupt. De autoriteiten - die er in eerste instantie zouden moeten zijn voor het volk - spelen onder een hoedje met projectontwikkelaars. Zij hebben baat bij grondspeculatie en hoge huren. En ze werken samen met mobsters.’
De Chinese maffia heeft demonstranten meerdere malen gemolesteerd, het stadsbestuur kneep een oogje dicht. Vincent: ‘Daarom vallen wij Chinese bedrijven en winkels aan, waarmee mobsters hun geld verdienen.’
Ze spraken over het buitensporige politiegeweld dat moet worden gestopt. Vincent: ‘De nieuwste tactiek is om de medische staf niet meer toe te staan om demonstranten te helpen die gewond raken.’  En over het onrecht dat betogers straks wèl kunnen worden vervolgd terwijl over-agressieve agenten vrijuit gaan (er zijn inmiddels 500 mensen gearresteerd; het overgrote deel is op borgtocht vrijgelaten; een paar honderd betogers zit in de cel.)
Maar hoe zit het dan met de explosieven, vroeg ik? De molotovcocktails die de demonstranten - op hun beurt - gebruiken? ‘Het een heeft het ander uitgelokt,’ legde Chester uit. ‘Met de molotovcocktails willen we de agenten niet raken of verwonden, we willen ze terugdringen en hun acties vertragen, als het op een clash aankomt.'
‘Mijn moeder is bezorgd en huilt steeds als ik ga demonstreren maar stoppen is geen optie.’ Besloot hij. Vincent en Chester dronken hun cola op, deden hun mondkapjes om vertrokken zo onopvallend mogelijk. Ze hadden een paar dagen 'rust' maar in het weekend zouden ze zeker weer in actie komen.